ارزیابی خصوصیات فنولوژی و میزان اسانس برخی اکوتیپ‌های بومی گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.)

Authors

  • سید احمد سادات نوری استاد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران
  • مجید قربانی جاوید استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
  • مریم میرزاحسینی فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران
  • یعقوب امن زاده استادیار، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
Abstract:

مطالعه خصوصیات فنولوژی و تعیین نیاز دمایی گیاه دارویی، منجر به شناخت بهتر از میزان و نحوه رشد و نمو شده و می‌توان براساس این ویژگی برنامه‌ریزی دقیقی برای بهره‌برداری بهینه از گیاه و میزان مواد مؤثره داشت. این تحقیق با هدف ارزیابی خصوصیات فنولوژی به‌منظور شناسایی و طبقه‌بندی اکوتیپ‌های زودرس، دیررس و میان‌رس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.) و بررسی میزان اسانس بدست آمده از هر اکوتیپ انجام شد. در این پژوهش 23 اکوتیپ بومی گیاه دارویی زنیان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 93-92 کشت گردید. به‌منظور تعیین تاریخ دقیق مراحل فنولوژیک از واحد تجمع حرارتی (Growth Day Degree) و زمان (Days After planting) استفاده شد. اکوتیپ‌ها هر سه روز یک‌بار مورد ارزیابی و یادداشت‌‌برداری قرار ‌گرفتند و زمانی که 50% گیاهان هر اکوتیپ به مرحله فنولوژی مورد نظر رسیدند تاریخ آن ثبت شد. پس از رسیدگی و برداشت، اسانس دانه به روش Hydro-distillation توسط دستگاه کلونجر تهیه گردید. نتایج حاصل از این پژوهش، اختلاف معنی‌داری را بین اکوتیپ‌ها از نظر صفات فنولوژی مورد ارزیابی نشان داد که بیانگر متفاوت بودن فاصله زمانی رسیدن به هر یک از مراحل رشدی در بین اکوتیپ‌های مورد مطالعه بود. بیشترین اختلاف معنی‌دار در صفت گلدهی دیده شد که نشان می‌دهد زمان رسیدن به مرحله گلدهی در اکوتیپ‌های مورد مطالعه متغیر می‌باشد. همچنین کمترین اختلاف معنی‌دار در صفت دانه‌بندی دیده شد. میزان اسانس نمونه‌ها نیز از 2.7% (سربیشه) تا 6.1% (اراک) محاسبه شد. همچنین براساس نتایج مقایسه میانگین، چهار اکوتیپ برتر از لحاظ زودرسی، میان‌رسی و دیررسی در هر مرحله فنولوژی مورد شناسایی و طبقه‌بندی قرار گرفتند. مراحل رسیدگی فیزیولوژی و طول دوره پر شدن دانه به‌عنوان معیار برای تعیین زودرسی و دیررسی در نظر گرفته شدند که با توجه به این معیار اکوتیپ‌های اراک با 6.1% محتوای اسانس و قائن با 4.72% محتوای اسانس به‌ترتیب به‌عنوان زودرس‌ترین و دیررس‌ترین اکوتیپ‌ شناسایی و معرفی شدند. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی کاربرد ورمی‌کمپوست و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیک، عملکرد، میزان و ترکیب‌های اسانس در کشت ارگانیک گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.)

امروزه مهمترین اصل برای دستیابی به حاصلخیزی خاک و تغذیه مناسب گیاهی در کشاورزی ارگانیک، استفاده از نهاده‌های آلی و زیستی به جای کودهای شیمیایی می‌باشد. کاربرد این نهاده‌ها، علاوه‌بر تأمین سلامت گیاهان دارویی موجب حفاظت محیط‌زیست نیز می‌شود. این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کاربرد ورمی‌کمپوست و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیک، عملکرد، درصد و ترکیب‌های اسانس در کشت ارگانیک گیاه دارویی زنیان (Trachysper...

full text

بررسی عملکرد، میزان و ترکیب های اصلی اسانس گیاه زنیان (.Trachyspermum ammi L) تحت تاثیر تیمار های مختلف کودی

چکیده به منظور مطالعه اثر کاربرد سطوح مختلف کود فسفر، کود دامی (گاوی) و باکتری حل کننده فسفات بر عملکرد، میزان و ترکیبات اصلی اسانس گیاه زنیان به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 18 تیمار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اول شاملکود دامی در سه سطح(m1=0، m2=15، m3=30 تن در هکتار)، عامل ...

full text

اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر خصوصیات مورفولوژیک و درصد اسانس گیاه داروئی زنیان (Trachyspermum ammi (Linn). Sprague)

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر خصوصیات مورفولوژیک و درصد اسانس گیاه داروئی زنیان، تحقیقی در سال زراعی 83-82 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به اجراء درآمد. کشت در چهار تاریخ 16 اسفند،‌ 8 فروردین،‌ 29 فروردین و 19 اردیبهشت بصورت مستقیم صورت گرفت. تراکم گیاهی دارای چهار سطح 10، 30، 50 و ...

full text

تأثیر سطوح مختلف آبیاری و زمان برداشت بر برخی خصوصیات زراعی و میزان اسانس گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L.)

مقدمه زنیان (Carum copticum L.) گیاهی یک‌ساله متعلق به تیره چتریان است (Majnoon Hosseini and Davazdah Emami, 2007). بذر زنیان دارای اسانس حاوی تیمول، ترکیبات سیمن، آلفا پینن، بتاپینن، گاما ترپینن، میرسن و لیمونن می­باشد (Majnoon Hosseini and Davazdah Emami, 2007; Khajeh et al., 2004). زمان بندی و برنامه ریزی آبیاری بر اساس مراحل رشد و نمو گیاهان و یا بر اساس کاهش میزان آب قابل دسترس گیاهان صورت...

full text

ارزیابی کاربرد ورمی کمپوست و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیک، عملکرد، میزان و ترکیب های اسانس در کشت ارگانیک گیاه دارویی زنیان (trachyspermum ammi l.)

امروزه مهمترین اصل برای دستیابی به حاصلخیزی خاک و تغذیه مناسب گیاهی در کشاورزی ارگانیک، استفاده از نهاده های آلی و زیستی به جای کودهای شیمیایی می باشد. کاربرد این نهاده ها، علاوه بر تأمین سلامت گیاهان دارویی موجب حفاظت محیط زیست نیز می شود. این پژوهش، به منظور ارزیابی کاربرد ورمی کمپوست و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیک، عملکرد، درصد و ترکیب های اسانس در کشت ارگانیک گیاه دارویی زنیان (trachysper...

full text

بررسی عملکرد، میزان و ترکیب های اصلی اسانس گیاه زنیان (.trachyspermum ammi l) تحت تاثیر تیمار های مختلف کودی

چکیده به منظور مطالعه اثر کاربرد سطوح مختلف کود فسفر، کود دامی (گاوی) و باکتری حل کننده فسفات بر عملکرد، میزان و ترکیبات اصلی اسانس گیاه زنیان به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 18 تیمار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اول شاملکود دامی در سه سطح(m1=0، m2=15، m3=30 تن در هکتار)، عامل ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33  issue 3

pages  435- 448

publication date 2017-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023